CODEPENDENT (ENABLER)

De primaire enabler in het narcistische gezin is meestal een partner/echtgenoot, maar kan ook een ouder of kind zijn.

De (ver)gevende, opofferende en passieve aard van de codependent matcht perfect met de veeleisende, manipulatieve dwingende en egocentrische eigenschappen van de narcist.

Een narcist zal via een arsenaal aan manipulaties, het misbruik en de speciale behandeling (hoovering) afwisselen. De codependent probeert de vrede te bewaren door zich te schikken en tegelijk aandacht en bevestiging te verkrijgen voor zijn/haar inschikkelijkheid.

Een codependent is vaak in de waan dat hij/zij de enige is die de narcist echt kan begrijpen en aan zijn/haar behoeften kan voldoen. Als enabler ervaren ze onvermijdelijk een trauma bonding met de narcist en ze raken emotioneel en fysiek verslaafd aan de cycli van het narcistisch misbruik.

Flying Monkeys

In een notendop, iedereen die getuige blijft van de vele schadelijke daden van een onmiskenbaar pathologisch persoon en dit gedraag goedpraat, is een Flying Monkey.

Flying Monkeys zijn de lakeien van de narcist. Ze worden geacht het pad van emotioneel misbruik te effenen voor de narcist.

De korte functieomschrijving van deze dirty job geldt: informatie verzamelen en verslag uitbrengen aan de narcist, reputatie- en imagoschade rechttrekken, rapporteren én verspreiden van feiten en geruchten, volmachthebber van manipulatie.

DE GOLDEN CHILD

De Golden Child (lievelingskind) is de geïdealiseerde favoriet van de narcistische ouder.

Dit komt samen met een speciale status en unieke privileges zoals veel aandacht, bevestiging en lof.

Het is vaak het kind dat opvalt door zijn/haar talenten, gender, uiterlijk of net om een gedeelde interesse/gelijkenis met de narcistische ouder.

Deze zoon of dochter is het perfecte verlengstuk van de narcist en een belangrijke bevoorrader van narcistische voorraad.

Niet zelden zal het lievelingskind uitgroeien tot een verwend, arrogant en egocentrisch persoon, zelf een narcist. Er is echter nog een ander mogelijk scenario, het kind voelt zich in de rol van oogappel bezwaard t.o.v. zijn broer(s) en zus(sen) en voelt zich schuldig.

Vanuit deze geïsoleerde positie zal hij /zij vervreemd worden van de rest van het gezin.

Een narcistische ouder bedeelt bewust rollen toe aan zijn kinderen, omdat hij hiermee feitelijk tweedracht zaait tussen zijn nakomelingen. Zo verzekert hij zich dat er geen geen oppositie ontstaat tegen hem maar eerder onderling tussen de broer(s) en de zus(sen). Het principe verdeel en heers, een strategie om de macht te behouden.

Rollen en regels in het narcistische gezin zijn onderhevig aan verandering en narcistische ouders kunnen de rol van het lievelingskind/scapegoat aan een ander toewijzen als dat past bij hun veranderende agenda of als de gezinsomstandigheden veranderen.

DE SCAPEGOAT (ZONDEBOK)

Een tweede rol is weggelegd voor de zondebok. Het kind heeft deze rol noodgedwongen te wijten aan zijn empatisch vermogen, inzicht en lef. Hij is het buitenbeentje in dit toxisch en disfunctioneel gezin. Doorgaans heeft deze zoon of dochter een sterk ontwikkeld gevoel van rechtvaardigheid en benoemt wat hij ziet en voelt. Hiermee maakt hij zich dus allesbehalve populair bij de narcist.

Dit kind wordt dus gestraft omdat hij niet spontaan collaboreert met de narcistische ouder.

De narcistische devaluatie wordt hierdoor een vast onderdeel van zijn leven.

Negeren, onderuithalen, vals beschuldigen, frustreren. Kortom, alle zonden worden aan hem toegeschreven.

Het gedrag van de zondebok wordt door de narcistische ouder op een slinkse manier ingezet om de rest van het gezin ook te straffen.

Zo conditioneert de narcist subtiel en bewust de andere personen in het gezin zich ook te keren tegen hem.

De zondebok is meestal de eerste die het disfunctioneel gezin verlaat en veelal no contact gaat.

Als zondebok is de mentale vrijheid groter dan het lievelingskind, wat betere kansen kan bieden voor de toekomst.

INVISIBLE CHILD (OOK WEL LOST CHILD OF SILENT CHILD)

De Invisible Child (het stille of onzichtbare kind) probeert te ontsnappen aan de gezinsdynamiek door zich zo stil en klein mogelijk te maken. Hij/zij neemt geen standpunt in, geeft geen commentaar, blijft ver weg van de chaos eigen aan dit disfunctioneel gezin.

Dit kind brengt liefst van al tijd alleen door, in zijn/haar kamer en vermijdt interacties met de andere gezinsleden.

Vermijdingsgedrag is een afweermechanisme. Je ontloopt een situatie die gepaard gaat met onaangename gevoelens en spanningen.

Deze kinderen zijn conflict- en probleemvermijdend en verstoppen hun gevoelens.

Ze vinden als volwassene minder sociale aansluiting en zijn terughoudend om hulp te zoeken voor mentale problemen. Vermijdingsgedrag vergroot de kans op verslavingen (compensatiegedrag).

Ze hebben een sterke voorkeur voor vluchtige, ongedwongen relaties (bindingsangst) boven duurzame intieme verbintenissen.

NOT ONE HAPPY FAMILY

Rivaliteit tussen broers en zussen is doorgaans normaal. Maar als je een narcistische ouder hebt, moet je bij wijze van spreken met je broers en zussen vechten voor een druppel water (aandacht) in een dorre woestijn.

De narcistische ouder zet broers en zussen tegen elkaar op door middel van het rollenpatroon, waardoor een destructief patroon ontstaat dat tientallen jaren en zelfs levenslang zal blijven bestaan.

Kinderen leren in deze familiedynamiek te concurreren voor de genegenheid van hun narcistische ouder. Ze vertrouwen elkaar niet en leren van jongs af aan dat liefde en emotionele veiligheid voorwaardelijk zijn. Ze leren dat hun wensen, behoeften en grenzen er niet toe doen.

Eénmaal volwassen is de familieband tussen de kinderen complex en vaak zoek.

Als beide ouders (waaronder de narcistische ouder) overleden zijn is er vaak geen reden meer om elkaar nog te zien.

Soms is het het beste om jezelf te beschermen en verder te gaan.

Soms is het te pijnlijk om blijvend geconfronteerd te worden met het levende bewijs van een meedogenloos trauma uit het verleden.